Terwijl u onlangs misschien nog van een uitgebreid paasdiner genoot, moesten heel wat Belgen het met minder stellen. Zes dagen op zeven kunnen zij terecht in een van de vijftien Belgische afdelingen van Poverello. Benieuwd naar hoe een doorsnee dag er verloopt, gingen we op paaszaterdag op bezoek bij de afdeling in Leuven.
door Lien Santermans
Poverello Leuven (Foto: Poverello)
Dagelijks kunnen zo’n 70 mensen terecht bij Poverello Leuven voor een warme maaltijd, een tas koffie en gezelschap. Door financiële tegenslagen, kansarmoede, alcoholisme, medische problemen of discriminatie kwamen de meesten in de armoede terecht. Voor een drankje of een kom soep betalen ze slechts 20 cent, voor een volwaardige warme maaltijd een euro. Mensen die echt geen geld hebben, krijgen alles gratis. “Natuurlijk zitten er ook profiteurs tussen, maar we geven liever een beetje aan een profiteur dan het risico te lopen dat we mensen uitsluiten die het echt nodig hebben.”
Uiteenlopend publiek
Een garage in een Leuvens rijhuis leidt tot een refter waar een viertal gasten zitten te ontbijten. Vanaf 10 uur kunnen ze er terecht voor een kopje koffie of een drankje. Caroline, een ietwat verlegen meisje dat nog niet zo lang geleden afstudeerde, staat achter de bar. “Al twee jaar lang kom ik elke zaterdag helpen”, vertelt ze razendsnel terwijl ze haar ogen op de koffiepot gericht houdt. “De mensen van de zaterdagploeg ken ik ondertussen dus heel goed.”
“Voor veel mensen ligt de drempel zeer hoog om de eerste keer binnen te wandelen.”
De meest uiteenlopende gasten passeren de toog: een fluitende vijftiger, een stoere twintiger, een vrouw achteraan de zestig met een porseleinen pop,… Steeds meer mensen zitten in groepjes verspreid over de tien tafels. Ze lachen, praten, vertellen mopjes en lezen de krant. Een jonge moeder met een vriendelijk gezicht en frisse bruine krullen bestelt twee kopjes koffie aan de bar. Algauw vallen haar ogen op de grote mand met paaseieren en aarzelend vraagt ze: “Zou ik er zo eentje mogen?” “Ja, natuurlijk, die geven we mee bij de koffie.” Met een brede glimlach laat ze de eitjes in haar jaszak glijden en knipoogt: “Die verstop ik morgen in de tuin!”
Gezellig samen zijn
Een halfuur voor etenstijd zit een groep mannen al klaar rond de tafel. De geur van gekookte aardappelen hangt in de lucht. “Ik kom hier al zestien jaar elke dag”, zegt Freddy, een zestiger met zwartgrijs haar. “Meestal zitten we in hetzelfde groepje en aan dezelfde tafel. Dit is bijvoorbeeld al zestien jaar mijn vaste plaats.” Tafelgenoot Willy, een zestiger met gladgestreken haar, bril en snorretje, vult aan: “Voor mij is Poverello een plek waar ik samen met anderen kan eten en gezellig aan tafel kan zitten. Voor één euro kan ik thuis bovendien geen gezonde warme maaltijd klaarmaken.” François apprecieert vooral de steun die hij van zijn tafelgenoten krijgt: “Ik weet dat ik altijd op hen kan rekenen.”
“Voor mij is Poverello een plek waar ik samen met anderen kan eten en gezellig aan tafel kan zitten.”
De laatste jaren vinden alsmaar meer mensen de weg naar Poverello en blijven er regelmatig komen. Aan het einde van de maand is het bovendien steeds drukker, aangezien dan bij velen het geld op is. Voor veel mensen blijft de drempel echter bijzonder hoog om voor het eerst bij Poverello binnen te wandelen, vertelt Tim. “Ik leerde Poverello kennen via vrienden, dus voor mij was het niet zo’n grote stap. Maar voor mensen die alleen komen, is dat vaak wel zo. Veel mensen horen over Poverello via het OCMW.”
Bijeenkomst van alle afdelingen van Poverello (Foto: Poverello)
Naast warme maaltijden biedt Poverello af en toe daguitstappen aan naar Blankenberge, Banneux of Lourdes als bezinningsmoment voor de mensen. Maar ook in Leuven plant de organisatie regelmatig een activiteit. Zo gingen ze onlangs nog allemaal samen supporteren voor OHL (Oud-Heverlee Leuven). Met Kerstmis en Nieuwjaar blijven de gasten ook niet in de koude staan. “Met kerst kunnen we genieten van een uitgebreid feestmaal en krijgen we allemaal een cadeautje mee naar huis. Op Nieuwjaar mogen we zelfs in het Novotel gaan eten.”
In de keuken
In de keuken is een zevental vrijwilligers nog steeds druk in de weer. Liesbeth werkt al drie jaar voor Poverello: “Met mijn rugproblemen kon ik niet langer gaan werken, maar ik ben nog veel te jong om niets meer te doen. Daarom help ik hier”, zegt ze vrolijk terwijl ze grote stukken vlees in kleine blokjes snijdt. Ontstaan er ook vriendschappen tussen vrijwilligers en gasten? “Niet echt, vriendschap is iets heel intiems. Maar de mensen herkennen me wel. Sommigen zijn best aanhankelijk.”
Het eten krijgt de organisatie voornamelijk cadeau van grootwarenhuizen, maar ook voormalig stadskok Jeroen Meus schenkt de overschotten uit zijn restaurant. Suzy, de gepensioneerde dame die het team coördineert, toont de overvolle koelkast. “Sinds de crisis krijgen we veel meer eten van de groothandel. Zoveel dat we het soms zelfs niet allemaal uitgedeeld krijgen. Dat is best frustrerend. Zeker als je beseft dat veel andere grootwarenhuizen hun overschotten gewoon weggooien. Afschuwelijk vind ik dat in een wereld waar zoveel mensen honger lijden.”
“Gelukkig zijn met de kleine dingen”
Rond half twee zijn de meeste gasten alweer naar huis. Voor velen van hen betekent Poverello zoveel meer dan een goedkope warme maaltijd. Het is een plek waar ze samen kunnen zijn met anderen, waar ze een sociaal vangnet kunnen uitbouwen en waar ze aanvaard worden voor wie ze zijn. Lief en leed vertrouwen ze elkaar toe: depressies, medische problemen, maar ook de mooie dingen in het leven. Hoewel de meesten van hen het niet makkelijk hebben, hangt er een vreugdevolle en gezellige sfeer.
Ook de vrijwilligers steken heel wat op uit hun engagement. “Je hebt echt niet zoveel nodig om gelukkig te kunnen zijn. Dat beseffen wij maar al te goed als we naar de gasten kijken”, klinkt het eensgezind. “Het geluk zit ‘m in de kleine dingen en die leer je hier des te meer appreciëren.”
Enkele namen in dit artikel werden door de redactie veranderd.
Koekje bij de koffie 