Adembenemend, verrukkelijk en ontroerend. Critici zijn vol lof over de tentoonstelling van Lucian Freuds portretten in de Londense National Portrait Gallery. Voor je een kijkje neemt, geven wij inkijk in het leven van de man achter de portretten. Ook wel de man die zijn modellen durfde te vergelijken met het achterste van een paard.
door Griet Ryckeboer
“Het is natuurlijk, voor een model, geen schande wanneer je portret in esthetisch opzicht in verband wordt gebracht met het achterste van een paard – dat tenslotte een edel dier is”
Lees geen ironie in deze uitspraak van Lucian Freud. De Britse schilder, die vorig jaar op 89-jarige leeftijd overleed, hield van de dingen zoals ze zijn. En van dieren, paarden nog het meest. Een liefde die ontstond wanneer hij als teruggetrokken tiener de tijd verdreef op de boerderij. “Ik ben geneigd te denken dat mensen aangeklede dieren zijn”, sprak hij ooit.
In zijn schilderijen kleedde Freud zijn modellen uit, letterlijk en figuurlijk. Hij toonde de mens in al zijn puurheid: rimpels, spataders en hangbuiken incluis. Hij wilde dat de verf aanvoelde als vlees. Freud schilderde wat hij zelf zag, niet wat anderen wilden dat hij zag.
Radicaal egoïstisch
“Schilderen is het liefste wat ik doe, en ik ben radicaal egoïstisch.” In zijn atelier was Freud baas. Stiptheid van zijn modellen was een vastberaden eis. Honderden uren poseersessies ook, want de schilder verkoos lang aan een portret te sleutelen: “Plots merk je dat wat je doet iets verandert. Dat is het kunstaspect. Dat is wat je voelt, want anders zou je het niet doen.”
Zelfportret Freud (Foto Flickr: deflam)
Freud leefde voor zijn kunst. Zodra hij aan het schilderen was, bestond de tijd niet meer. Zijn atelier, waar enkel modellen en een paar intimi toegang tot hadden, was een plaats afgesneden van wereld en tijd. Terwijl hij in zijn atelier uren, dagen en maanden zijn naakte modellen observeerde, werd hijzelf nochtans liever niet gefotografeerd of geïnterviewd.
Hij was dan wel fanatiek op zijn privacy gesteld, een kluizenaar was Freud niet. De indruk die hij naliet op de Belgische schilder Luc Tuymans was zelfs die van een flaneur, van iemand die volop van het sociale leven genoot. Dat valt te rijmen met de veertien – erkende – kinderen die Freud bij zes vrouwen naliet. Een vader was hij echter niet, want opvoeden viel voor Freud niet te combineren met schilderen.
Astronomische bedragen
Lucian Freud was reeds bij leven erkend als een van de meest toonaangevende schilders van de twintigste eeuw. Ook de Britse Queen toonde haar bewondering en bood hem een lintje aan, maar Freud bedankte.
Freuds roem vertaalde zich in werken waarvoor kunstliefhebbers astronomische bedragen willen neertellenen. In 2008 werd 33,6 miljoen dollar geboden voor Benefits Supervisor Sleeping, een naaktportret van een slapende vrouw op een sofa. Het hoogste bedrag ooit voor het werk van een nog levende schilder.
Benefits Supervisor Sleeping (Foto Flickr: An Pu Ruo)
Koekje bij de koffie 
